Glaucoom behandeling met laser in plaats van oogdruppels?

Wat is glaucoom?

Glaucoom is wereldwijd na cataract de meest voorkomende oorzaak van blindheid. Dit ontstaat (in de meeste gevallen) door een te hoge oogdruk. Deze hoge oogdruk duwt op de zenuwvezellaag van de oogzenuw, waardoor die langzaam maar zeker afsterft. De huidige behandelingen van de ziekte glaucoom zijn er vooral op gericht om de oogdruk te verlagen, waardoor die beschading afgeremd wordt of gestopt.

Hoe wordt glaucoom behandeld?

Tot enkele jaren was de standaard behandeling voor (acuut) glaucoom: we schrijven druppels voor die de oogdruk verminderen. Er zijn hiervan verschillende vormen: betablokkers (Timolol, Timabak, Arteoptic, …) en  prostaglandines (Xalatan, Monoprost, Travatan, …) zijn de meest voorgeschreven.

Deze druppels werken goed en slagen er in de meeste gevallen in om de oogdruk te verlagen met 25% of meer zodat de beschadiging van de oogzenuw stopt. Maar op lange termijn hebben deze vaak ook nadelen: ze kunnen allergie, irritatie, ontsteking of rode ogen veroorzaken. Daarom zien we de laatste jaren een trend dat we eerder starten met druppels zonder bewaarmiddelen (zoals Monoprost bij de prostaglandines en Timabak bij de betablokkers).

In 2020 verscheen een zeer uitgebreide studie in het toonaangevende Lancet: de LiGHT Trial. Deze studie verdeelde patiënten (718) in 2 groepen: de eerste groep kreeg een SLT laser behandeling om de oogdruk te verlagen. De tweede groep werd behandeld met standaard oogdrukverlagende medicatie. De resultaten van de studie toonden dat een simpele laserbehandeling minstens even goed tot beter was om de druk te verlagen. In de SLT groep was de druk bij 93% van de patiënten voldoende verlaagd. In de medicatiegroep was dit 91%. De groep van dit soort laserbehandeling had ook nadien minder operaties nodig om de oogdruk lager te laten worden.

Waarom een laserbehandeling voor glaucoom?

Laserbehandeling voor glaucoom verlaagt zowel de druk in je oog als het voorkomen dat deze plotseling te hoog wordt. Het is belangrijk dat de druk normaal blijft, anders kan jouw zicht na verloop van tijd verslechteren.

De reden voor hoge oogdruk is vaak dat eiwitten, die normaal gesproken het oogvocht helder houden, niet goed functioneren. Laserbehandeling voor glaucoom bindt deze eiwitten aan zuurstof zodat ze weer functioneren zoals het hoort. Vroege opsporing en tijdige behandeling van glaucoom kan uitval van het gezichtsveld voorkomen.

Om glaucoom aan te pakken, proberen we de oogdruk in het oog te verminderen of te voorkomen dat de oogdruk toeneemt. Verlaging van de oogdruk voorkomt dat de beschadiging van de oogzenuw. Als de ziekte niet of niet adequaat wordt aangepakt, ontstaan er meer blinde vlekken en gaat de gezichtsscherpte van de patiënt uiteindelijk achteruit. Dit is onomkeerbaar. Daarom is het belangrijk om tijdig met een goede behandeling te beginnen – wanneer er geen symptomen van verslechtering van het gezichtsvermogen zijn.

Als oogdruppeltjes niet voldoende helpen, gebruikt de oogarts een laser om de oogdruk te verminderen. Bij sommige vormen van glaucoom kan een laserbehandeling doeltreffender zijn. Onze oogarts zal je adviseren welke laser het meest geschikt is voor jouw type glaucoom.

Wat gebeurt er bij deze laserbehandelingen?

Dit is een beperkte behandeling die gewoon in onze praktijk kan gebeuren. In tegenstelling tot een laserbehandeling (ogen laseren) om je bril weg te werken is deze operatie veel minder invasief. We doen enkele oogdruppeltjes verdoving in, er wordt een contactlens op het oog geplaatst en we belichten met de laser het trabeculum van het oog.

Het trabeculum is een soort van fijnmazig afvoergootje dat de druk van het oog regelt. Door de leeftijd raakt dat verstopt met pigmentcellen en debris. De laserpuntjes zorgen dat dit debris opgeruimd wordt waardoor de druk vaak verbetert.

Laserbehandeling bij open kamerhoek glaucoom (SLT laser)

Wanneer patiënten een aandoening hebben die open kamerhoek glaucoom wordt genoemd, kunnen wij hen behandelen met de SLT laser. (SLT = selectieve laser trabeculoplastiek).

Bij deze techniek wordt er met behulp van een laser een klein gaatje in het afvoersysteem van het kamerwater gebrand. Hierdoor verbetert het afvoer van het kamerwater en vermindert de oogdruk. De SLT laser kan worden gebruikt als aanvullende behandeling, als druppels alleen niet voldoende helpen, of als je het oogdrukverlagende effect van bepaalde medicijnen niet goed kunt verdragen.

De selectieve laser trabeculoplastiek laserbehandeling voor glaucoom is vrijwel pijnloos doordat men het oog verdoofd. De resultaten verschillen per oog en per patiënt. In 60 tot 70% van de met laser behandelde ogen wordt de oogdruk verlaagd. Het gewenste effect neemt meestal in de loop der jaren af. Indien nodig kan de procedure een aantal keren herhaald worden.

De mate waarin de oogdruk is gedaald na een operatie met laser is pas na 6 tot 8 weken bekend. Als de druk niet of slechts in geringe mate afneemt, is de behandeling tevergeefs geweest, maar is er geen schade aangericht. Een blijvende beschadiging van het zicht treedt niet op. Het is niet de bedoeling dat je beter of slechter gaat zien: het doel van deze behandeling voor glaucoom is alleen de druk in het oog te verlichten.

Laserbehandeling bij gesloten kamerhoek glaucoom

Laserbehandeling voor glaucoom kan worden uitgevoerd om zowel acuut glaucoom als de chronische oogaandoening van gesloten kamerhoek glaucoom te behandelen.

Bij acuut gesloten kamerhoekglaucoom wordt met een perifere iridotomie laser een opening gemaakt in het regenboogvlies of de iris zodat de verbinding tussen de achterste en de voorste oogkamer wordt hersteld en de druk op de oogzenuw wordt verlicht. Het aantal laserbehandelingen voor deze aandoening is afhankelijk van het soort laser dat wordt gebruikt.

Wat na de behandeling van glaucoom?

Het is mogelijk dat je niet mag autorijden na een laserbehandeling. Wij raden je aan dat een vriend, familielid of iemand die je kent je naar de oogkliniek begeleidt.

Tijdens de behandeling kan je een branderig gevoel hebben. Je kunt ook het gevoel hebben dat er een zandkorrel in je oog zit. De oogdruppels zijn meestal de dag erna uitgewerkt, en tot die tijd is de pupil van het gelaserde oog kleiner dan die van het andere oog. Je kunt tijdelijk een beetje wazig zien. Deze effecten verdwijnen meestal de volgende dag.

Je krijgt ontstekingsremmende druppels voor je oog. Gebruik deze zoals je is voorgeschreven, meestal gedurende 5 dagen. Je moet dit onmiddellijk op de dag van de behandeling beginnen te gebruiken. Stop niet eerder met het gebruik hiervan dan jouw oogarts je heeft verteld.

Je krijgt niet alleen extra ontstekingsremmende druppels, maar je moet ook al jouw andere oogdruppels blijven gebruiken totdat je bij je volgende follow-up bezoek komt.

Afhankelijk van het type laserbehandeling, zal je een controleafspraak hebben na het laseren. Tijdens de controleafspraak zal je oogarts controleren of je oog geneest zoals gepland. Er zijn geen andere beperkingen na de afspraak. Je kunt zwemmen, huishoudelijke klusjes doen, en sporten direct na je laserbehandeling.

Komt iedereen hiervoor in aanmerking?

Standaard gaan we dit aanbieden bij mensen met een nieuwe diagnose van de oogziekte hoge-druk glaucoom. Dat is voldoende bewezen met de Light Trial dat zij hier baat bij hebben. Daarnaast gaan we dit ook vaak proberen bij mensen die al met medicatie behandeld worden, maar de pupilvernauwende druppels niet verdragen of die toch nog een te hoge oogdruk hebben.

Zijn hier risico’s aan verbonden?

Echte risico’s zijn er niet aan verbonden. We zien dat een deel een tijdelijke verhoging heeft van zijn oogdruk de eerste dagen na de laserbehandeling. Ook zijn mensen gevoeliger aan het licht.

Verder is dit een behandeling die niet invasief is waardoor de risico’s ook extreem laag zijn. Het voornaamste risico is dat de laserbehandeling niet voldoende werkt, dan kunnen we alsnog kijken om een tweede laserbehandeling in ons ziekenhuis uit te voeren of om oogdruppels te starten.